Dünya üzərində iqlim dəyişikliyinin təsirləri aşkarlanır və artıq hər hansı bir hərəkət etmədən qala bilməyəcəyimiz narahatlıqverici bir reallıq kimi qəbul edilir. İqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizədə, beynəlxalq bir əməkdaşlıq və birgə fəaliyyət çox vacibdir.
Bu məqsədlə, Həmsərhəd Ölkələr Birliyi (COP) kimi platformalar dünya liderlərini, alimləri, iş adamlarını, fərdi və təşkilati tərəfdaşları bir araya gətirir. COP-29, iqlim dəyişikliyinin effektiv mübarizəsi üçün dünyanın qarşısına qoyulmuş bir sıra hədəfləri müzakirə etmək üçün keyfiyyətli bir forum olacaq. Bu, dünya liderlərinin, iqlim dəyişikliyinə dair əhəmiyyətli qərarlar qəbul etmək üçün bir araya gəldikləri ən böyük forumlardan biridir. COP-29, əsasən Paris İqlim Dəyişikliyi Sazişinin (Paris Sazişi) icrası ilə əlaqədar hədəfləri müzakirə etmək üçün bir araya gələcəkdir. Bu məqsədlə, COP-29, mənsub olduğu ölkələrin müxtəlif iqlim hədəflərinə nail olmaq üçün planlarının və təkliflərinin paylaşılacağı, təklif edilən tədbirlərin müzakirə olunacağı və yeni əməliyyat planlarının, layihələrinin təqdim ediləcəyi bir platform olacaq. Bu fəaliyyət günü olan COP-29, məhz bu mövzuda beynəlxalq bir diqqəti cəlb etmək üçün dünya liderlərini və təşkilatları bir araya gətirəcək. Bundan əlavə, iqlim dəyişikliyi ilə əlaqədar müzakirələr, müxtəlif ölkələrin və regionların təcrübələri və məhdudiyyətləri üzrə müqayisələr də təşkil ediləcəkdir. COP-29, dünya liderlərinin iqlim dəyişikliyi ilə mübarizəyə dair qərarlarını təsdiqləmək və bu qərarları həyata keçirmək üçün əhəmiyyətli bir imkan təqdim edir. Bu, dünyanın iqlim dəyişikliyinə ədalətli və effektiv bir şəkildə cavab verə bilməsinin əsas mərhələlərindən biri olaraq qəbul edilir.
COP-29 və Qafqaz
COP-29, Qafqaz regionu üçün iqlim dəyişikliyinə dair vacib bir platform olaraq nəzərdə tutula bilər. Qafqaz regionu, iqlim dəyişikliyinin müxtəlif təsirlərinə məruz qalan bir bölgədir. Bu, daha çox ekstrem hava şəraiti, yağış dəyişiklikləri, su qıtlığı və digər problemləri daxil edir.COP-29, Qafqaz regionundakı ölkələri, iqtisadiyyatlarını, mədəniyyətlərini və cəmiyyətlərini iqlim dəyişikliyinə uyğunlaşdırmaq üçün daha çox bir araya gətirə bilər. Bu, alternativ enerji istifadəsi, su idarəetməsi, təsirli məhsul təsirinin əmin olunması və qorunması kimi sahələrdə əməkdaşlığı gücləndirməyə kömək edə bilər.Habelə, Qafqaz regionu enerji tranzit yolları ilə də tanınır. Bu, fosil yanacaqların nəqliyyatında artan effektivlik, alternativ enerji istifadəsi və infrastrukturun modernləşdirilməsi kimi sahələrdə iştirak etmək üçün bir imkan təşkil edə bilər. Bu, regionun iqtisadiyyatına yeni imkanlar və sürətli dəyişikliklər gətirə bilər. Bununla birlikdə, Qafqaz regionundakı siyasi fərqliliklər və münaqişələr, COP-29 kimi beynəlxalq forumların effektivliyini məhdudlaşdıra bilər. Lakin, iqtisadiyyat, mühafizə və enerji sahələrində birgə işləmək və məsələləri həll etmək üçün bu forumlar əhəmiyyətli bir potensial daşıyır.
COP-29 və Azərbaycan
COP-29, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizəyə dair qlobal bir forum olsa da, Azərbaycan kimi ölkələrin iqtisadiyyatı üzərində də müsbət və mənfi təsirləri olacaq. Azərbaycanın iqtisadiyyatı geniş ərazidən ibarətdir və neft- qaz sənayesi əsas iqtisadi sektordur. COP-29 və iqlim dəyişikliyi ilə bağlı qərarlar, Azərbaycanın neft və qaz sektorundakı enerji tələbatının azalmasına və enerji sahəsində alternativ enerji istifadəsinin artmasına səbəb ola bilər. Bu isə Azərbaycanın iqtisadiyyatında dəyişikliklərə səbəb ola bilər. COP-29, iqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizədə təşkilatların və ölkələrin alternativ enerji istiqamətində daha çox yatırım etmələrini və bu sahədə daha effektiv tədbirlər görmələrini təşviq edir. Bu, Azərbaycan kimi neft və qaz ehtiyatlarının zəngin olduğu ölkələrin enerji istiqamətində diversifikasiya etməsinə və alternativ enerji mənbələrinə yönəlməsinə səbəb ola bilər.Azərbaycan iqtisadiyyatının digər sahələri də iqlim dəyişikliyinə məruz qalacaq və bu, öz nöqtəsi ilə həll olunması vacib olan məsələlərə səbəb ola bilər. Məsələn, kənd təsərrüfatı sektorunda yaşanan yağış dəyişiklikləri və qurudan əziyyət çəkən məhsulların artması kimi problemlər, Azərbaycanın iqtisadiyyatına müsbət olaraq təsir edə bilər. COP-29, ölkələrin iqtisadiyyatlarını iqlim dəyişikliyinə uyğun şəkildə uyğunlaşdırmaq və müasir cəhətlərdə inkişaf etdirilməsinə yatırımların artırılmasını təşviq etmək üçün bir platform kimi fəaliyyət göstərir. Bu, Azərbaycanın da iqtisadiyyatının sürətli və effektiv bir şəkildə dəyişdirilməsinə kömək edə bilər.
Amin Zərbaliyev,
Tük Dünyası İqtisad fakültəsinin, 1 kurs tələbəsi
