Aktual iqlim problemlərinin həllində innovasiyalar

İqlim dəyişikliyi, insanların üzləşdiyi ən böyük təhlükələrdən biridir.

Qlobal istiləşmə, dəniz səviyyəsinin qalxması, həddindən artıq hava hadisələri və biomüxtəlifliyin azalması artıq dünyanın hər yerində özünü göstərir. Bu problemlərin həllində innovasiyaların rolu isə danılmazdır. Yeni texnologiyalar, düşüncə tərzi və həyat tərzimizi dəyişdirərək planetin gələcəyini daha da davamlı hala gətirməyi hədəfləyir.                    

Günümüzdə, xüsusən son 30-50 ildə müşahidə olunan qlobal istiləşmə onilliklər ərzində atmosferdə toplanan su buxarı, karbon qazı, metan, azot oksidi kimi Günəş işığı ilə qızdırılan, Yer səthindən infraqırmızı istilik şüalarını udan qazlar tərəfindən əmələ gəlir. Başqa sözlə, Günəşdən gələn şüaların bir hissəsi ozon təbəqəsi və atmosferdəki qazlar tərəfindən sovrulur.

İqlim dəyişikliyinə səbəb olan digər amil kosmosun istismarıdır. Kosmosa buraxılan raketlər atmosferin yuxarı həddində ozon qatını zədələyir və atmosferdə istixana effekti yaranır. Ozon təbəqəsinin nazilməsi də qlobal istiləşməyə yol açan digər səbəbdir. Günümüzdə oksigenin azalması da müşahidə olunur. Bunun səbəbi isə ultrabənövşəyi şüaların bitkiləri, dənizin flora və faunasını məhv etməsidir.

Planetimiz iqlim dəyişikliyinin dağıdıcı nəticələri ilə mübarizə apararkən, atmosferin çirklənməsini azaltmaq üçün innovativ həllərin aktuallığı kritik nöqtəyə çatıb. Perspektivli təşəbbüslərdən biri atmosferi təmizləmə texnologiyalarının işlənib hazırlanmasına və tətbiqinə həsr olunmuş birgə istehsal müəssisələrinin yaradılmasıdır. Bu obyektlər elm, sənaye və dövlət siyasətinin kəsişməsində dayanaraq, havanın çirklənməsi ilə mübarizə və istixana qazları emissiyalarını azaltmaq üçün davamlı həllərin işlənib hazırlanmasını təşviq edən əməkdaşlıq mühiti yaratmağı hədəfləyir.

Birgə istehsal müəssisəsinin əsasını atmosferi təmizləmək üçün nəzərdə tutulmuş müxtəlif qabaqcıl texnologiyalar təşkil edir. Artan iqlim dəyişikliyi şəraitində təmizləyici texnologiyaların işlənib hazırlanması və tətbiqinə həsr olunmuş birgə istehsal müəssisələrinin yaradılması perspektivli həll yolu kimi qarşıya çıxır. Elm, sənaye və dövlət siyasətinin kəsişməsində dayanan bu obyektlər havanın çirklənməsi ilə mübarizə və istixana qazları emissiyalarını azaltmaq üçün davamlı həllərin işlənib hazırlanmasına kömək edən əməkdaşlıq mühiti yaratmağı hədəfləyir. Ən qabaqcıl texnologiyaların inteqrasiyası və müxtəlif maraqlı tərəflərin cəlb edilməsi ilə bu təşəbbüslər atmosferin bərpasında mühüm irəliləyişə nail ola bilər.

Uğurlu birgə istehsal müəssisəsinin əsasını karbon tutma və saxlama, meşələrin bərpası və çirklənmənin filtrasiyası sistemləri kimi qabaqcıl texnologiyaların inteqrasiyası təşkil edir. Karbon tutma texnologiyaları sənaye mənbələrindən karbon qazı emissiyalarını atmosferə daxil olmamışdan əvvəl tutmaq üçün nəzərdə tutulmuşdur, meşələrin bərpası səyləri isə karbonu təbii yolla udmaq üçün ağacların əkilməsinə diqqət yetirir. Çirkləndirici filtrasiya sistemləri, o cümlədən yenilikçi hava təmizləyiciləri hissəcikləri və digər zərərli çirkləndiriciləri təmizləyərək havanı təmizləyə bilər. Bu texnologiyalar effektivliyi və davamlılığı maksimuma çatdırmaq üçün davamlı olaraq təkmilləşdirilməli və uyğunlaşdırılmalıdır.

Süni intellekt, iqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizədə məlumatların toplanması, təhlili və proqnozlaşdırılmasında mühüm rol oynayır. İqlim modelləşdirməsi texnologiyaları, iqlim dəyişikliyinin təsirlərini dəqiq proqnozlaşdırmağa və müvafiq tədbirlər görməyə imkan verir. Kömürlük tutma texnologiyaları isə havadan karbon qazının tutulması və saxlanması ilə iqlim dəyişikliyinin təsirlərini azaltmaq üçün potensial təklif edir.

Mənim fikrimcə, innovasiyalar aktual iqlim problemlərinin həllində əsas rol oynayır. Yenilənən enerji mənbələri, davamlı kənd təsərrüfatı, təhlükəsiz nəqliyyat və digər texnologiyalar, planetin gələcəyini daha da davamlı hala gətirməyi hədəfləyir. İnnovasiyaların davamlılığı təmin etmək üçün sadaladıqlarımın tətbiq edilməsi, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə uğur qazanmaq üçün mühüm şərtlərdəndir.

Biznes və menecment fakültəsinin
III kurs tələbəsi Aytin Xankişiyev